Özel Güvenlik Şirketleri Nerelerde Görev Yapar?

özel güvenlik şirketleri nerelerde faaliyet gösterir

Devletin almış olduğu güvenlik önlemleri hem devlete aşırı bir masraf oluşturması hem de artan suç oranları sonucunda 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun yürürlüğe girmiştir. Böylelikle devletin sağladığı genel güvenliğin yanında kurum ve kuruluşların korunması amacıyla özel güvenlik şirketleri kurulması sağlanmıştır. Buna göre kişilerin, kurum ve kuruluşların özel güvenlik teşkilatı eliyle korunması özel güvenlik komisyonunun kararına bağlanmıştır. Bunun dışında konser, sahne gösterileri, toplantı gibi etkinliklerde veya değerli eşya nakli gibi acil hallerde komisyon kararı aranmaksızın valilik tarafından özel güvenlik izni verilebilecektir. Bu şekilde özel güvenlik şirketlerinin geniş bir görev alanı bulunmaktadır. Fakat kanun koyucu belirlemiş olduğu geniş görev alanına bazı istisnalar getirmiştir. 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun 8. Maddesinde silahlı özel güvenlik görevlisi bulundurulamayacağı haller gösterilmiştir. Buna göre eğitim ve öğretim kurumlarında, sağlık tesislerinde, talih oyunları işletmelerinde, içkili yerlerde, özel toplantılarda, spor müsabakalarında, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde silahlı özel güvenlik görevlendirilemeyecektir.

Özel Güvenlik Şirketlerinin Görev Alanlarını Detaylıca İncelersek;

Çağımızda küreselleşmenin artması, teknolojik zorunluluklar ve uzmanlaşmanın kaçınılmaz olması sebebiyle genel güvenliğin sağlanması amacıyla özel kolluk kuvveti teşkilatlanması oluşturulmuştur. Devletlere ağır masraflar yaratan iç güvenlik meselesi, Batı ülkelerinin birçoğunda özelleştirilmiş ve bu kapsamda tedbirler alınmıştır. Böylece hem yeni bir ekonomik sektör yaratılmış hem de aşırı masraf engellenmiştir. Ülkemize ise özel güvenlik sistemi Batı ülkelerine görece daha geç gelmiştir. Çağımızda küreselleşmenin artması, teknolojik zorunluluklar ve uzmanlaşma gerekliliği sebebiyle genel güvenliğin sağlanması amacıyla özel kolluk kuvveti teşkilatlanması ve özel güvenlik şirketleri dünyanın bir çok ülkesinde oluşturulmuştur.

Kaldırılan 2495 sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanunun 1. Maddesinde özel güvenliğin görev alanı belirtilmiştir;
Amaç:
Madde 1 - (Değişik: 2/7/1992 - 3832/1 md.)
Milli ekonomiye veya Devletin savaş gücüne önemli ölçüde katkısı bulunan, kısmen veya tamamen yıkılmaları, hasara uğratılmaları veya geçici bir zaman için dahi olsa çalışmadan alıkonulmaları, ülke güvenliği, ülke ekonomisi veya toplum hayatı bakımından olumsuz neticeler yaratacak, kamuya veya özel kişilere ait kurum ve kuruluşların sabotaj, yangın, hırsızlık, soygun, yağma, yıkma burada bulunanların zorla işten alıkoyma, sağlıklarını ve vücut bütünlüklerini tehdit ve tehlikelere karşı korunması ve güvenliklerinin sağlanması, yurt dışına giriş çıkış yapılan yerlerde giriş ve çıkışa yarayan belgelerin kontrolü ile giriş çıkış işlemlerinin yapılması, aranan ve giriş çıkışı yasaklananların resmi güvenlik görevlilerine tesliminin sağlanmasıdır.

Askeri kurum ve kuruluşlarla, Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ve Emniyet Teşkilatına ait kurum ve kuruluşların korunmaları özel mevzuatlarına tabidir.

Aynı Kanunun 2. Maddesinde ise özel güvenlik şirketleri tarafından verilen hizmetlerin nereleri kapsadığı tek tek saymıştır;

Kapsam:
Madde 2 - (Değişik: 2/7/1992 - 3832/2 md.)
Bu Kanun hükümlerine göre korunacak ve güvenlikleri sağlanacak yerler; 1 inci maddede belirtilen özellikleri taşıyan milli eğitim ve öğretim ve ekonomi ile Devletin savaş gücüne önemli ölçüde katkısı bulunan baraj, enerji santralleri, rafineri, enerji nakil hatları, akaryakıt nakil, depolama, yükleme tesisleri ve benzeri yerlerde, sivil trafiğe açık Devlet eliyle işletilen hava meydanları ve limanlar, tarihi eserler, ören yerleri, sitler, açık ve kapalı müzeler, sanayi ve ticari ve turistik tesislerdir.

(Ek:4/4/1995 - 4102/1 md.) İstanbul ve diğer şehirlerdeki kapalıçarşı ve buna benzer ticari, turistik tesislerde bu Kanun hükümleri çerçevesinde özel güvenlik teşkilatı kurulabilir. Bu özel güvenlik teşkilatı, valinin veya görevlendireceği yardımcısının başkanlığında il emniyet müdürü veya yardımcısı, il özel idaresi temsilcisi ve belediye temsilcisi ile özel güvenlik teşkilatının kurulacağı yerde ticarethanesi bulunanlar arasından seçilecek üç kişi olmak üzere toplam yedi kişiden oluşan yönetim kurulu tarafından yönetilir. Yönetim Kurulunun kamu görevlileri dışında kalan üyelerinin seçimi, görev süresi ile Yönetim Kurulunun çalışma esas ve usulleri İçişleri Bakanlığı tarafından yürürlüğe konulacak bir yönetmelikle belirlenir. Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerine bu görevleri için herhangi bir ücret ödenmez.

Görüldüğü üzere yürürlükten kaldırılan 2495 sayılı kanun özel güvenlik teşkilatlarının görev yapabileceği alanları tek tek sayma yoluna gitmiştir. 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun’unn gelmesi ile 2495 sayılı Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Yürürlüğe giren 5188 sayılı Kanun ise özel güvenlik teşkilatlarının görev yapabileceği yerleri tek tek saymak yerine geniş bir görev alanı belirlemiştir. 5188 sayılı Kanunun 3. Maddesine göre kişilerin silahlı personel tarafından korunması, kurum ve kuruluşlar bünyesinde özel güvenlik birimi kurulması veya güvenlik hizmetinin özel güvenlik şirketleri tarafından gördürülmesi özel güvenlik komisyonunun kararı üzerine valinin iznine bağlıdır. Bu halde özel güvenlik teşkilatı genel olarak komisyon kararına bırakılmıştır.

Özel güvenlik izni
Madde 3- Kişilerin silahlı personel tarafından korunması, kurum ve kuruluşlar bünyesinde özel güvenlik birimi kurulması veya güvenlik hizmetinin şirketlere gördürülmesi özel güvenlik komisyonunun kararı üzerine valinin iznine bağlıdır. Toplantı, konser, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde; para veya değerli eşya nakli gibi geçici veya acil hallerde, komisyon kararı aranmaksızın, valilik tarafından özel güvenlik izni verilebilir.

Kişi ve kuruluşların talebi üzerine, koruma ve güvenlik ihtiyacı dikkate alınarak, güvenlik hizmetinin istihdam edilecek personel eliyle sağlanmasına, kurum ve kuruluşlar bünyesinde özel güvenlik birimi kurulmasına ya da bu hizmetin güvenlik şirketlerine gördürülmesine izin verilir. Bir kuruluş bünyesinde özel güvenlik birimi kurulmuş olması, ihtiyaç duyulduğunda ayrıca güvenlik şirketlerine hizmet gördürülmesine mani değildir.


Buna göre kişilerin, kurum ve kuruluşların özel güvenlik teşkilatı eliyle korunması özel güvenlik komisyonunun kararına bağlanmıştır. Bunun dışında konser, sahne gösterileri, toplantı gibi etkinliklerde veya değerli eşya nakli gibi acil hallerde komisyon kararı aranmaksızın valilik tarafından özel güvenlik izni verilebilecektir. Bu şekilde özel güvenlik şirketlerinin geniş bir görev alanı bulunmaktadır. Fakat kanun koyucu belirlemiş olduğu geniş görev alanına bazı istisnalar getirmiştir. 5188 sayılı Kanunun 8. Maddesinde silahlı özel güvenlik görevlisi bulundurulamayacağı haller gösterilmiştir. Buna göre eğitim ve öğretim kurumlarında, sağlık tesislerinde, talih oyunları işletmelerinde, içkili yerlerde, özel toplantılarda, spor müsabakalarında, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde silahlı özel güvenlik görevlendirilemeyecektir.

Madde 8- Hangi koruma ve güvenlik hizmeti için ne miktar ve özellikte ateşli silah bulundurulabileceği komisyon tarafından belirlenir.
Ancak eğitim ve öğretim kurumlarında, sağlık tesislerinde, talih oyunları işletmelerinde, içkili yerlerde silahlı özel güvenlik görevlisi çalıştırılmasına izin verilmez. Özel güvenlik görevlileri, özel toplantılarda, spor müsabakalarında, sahne gösterileri ve benzeri etkinliklerde silahlı olarak görev yapamazlar.

Sonuç olarak Türkiye’deki özel güvenlik şirketleri görevlileri tamamlayıcı kolluk olarak görev ve yetkileri genel kolluğa yardımcı olmak amacıyla görev alanı ve görev süresi ile sınırlandırılmıştır.

Madde 9- Özel güvenlik görevlileri 7 nci maddede sayılan yetkileri sadece görevli oldukları süre içinde ve görev alanlarında kullanabilirler.
Özel güvenlik görevlileri silahlarını görev alanı dışına çıkaramazlar. İşlenmiş bir suçun sanığı veya suç işleyeceğinden kuvvetle şüphe edilen kişinin takibi, dışarıdan yapılan saldırılara karşı tedbir alınması, para ve değerli eşya nakli ve cenaze töreni gibi güzergâh ifade eden durumlarda güzergâh boyu görev alanı sayılır. Görev alanı, zorunlu hallerde Komisyon kararıyla genişletilebilir. Kişi korumasında çalışan özel güvenlik görevlilerinin görev alanı; koruduğu kişi ile birlikte olduğunda ülke geneli, koruduğu kişi olmaksızın kişi koruma izni verilen ilin sınırlarıdır.
Zor kullanma ve yakalama yetkilerinin kullanılmasını gerektiren olaylar en seri vasıtayla yetkili genel kolluğa bildirilir; yakalanan kişi ve zapt edilen eşya genel kolluğa teslim edilir.