Özel Güvenlik Görevlilerinde Üniforma Nasıl Belirlenir?
Özel Güvenlik Personelinin Üniforması Nasıl Olmalıdır?
Özel güvenlik hizmetleri kapsamında çalışanların nasıl ve ne şekilde kıyafet giyebileceği, sivil kıyafet ile döreve gidip gidemeyeceği gibi ayrıntılar 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun ve bu kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikte açıklanmıştır. İlgili kanunun 13. maddesinde “Özel güvenlik görevlileri görev alanı içinde ve süresince üniforma giyerler. Görevin ve işyerinin özelliği nedeniyle gerekli görülen hallerde sivil kıyafetle görev yapılmasına komisyon izin verebilir.” şeklinde belirtilmiştir. Bu kapsamda özel güvenlik şirketleri çalışanları görevlerini icra ederken üniforma giymeleri zorunludur. Özel güvenlik hizmetleri görevlileri sivil kıyafet ile çalışması için bu durumun gerekli olması ve o ilde bulunan özel güvenlik komisyonuna başvurularak komisyondan onay alınması gerekecektir. Özel güvenlik şirketleri görevlileri bakanlığın onayı ile takım elbise giyebilecektir. Fakat bu takım elbiselerin tek tip ve biçimde olması, sol göğüs üzerinde şirket logosunun veya bezle dikilmiş halde özel güvenlik yıldızının bulunması gerekmektedir.
Güvenlik Görevlileri ve Kolluk Kuvvetlerinin Üniforma Farkı
Özel güvenlik firmaları kendilerine ait kıyafet ve teçhizatın tasarımlarından ve tiplerinden bir katalog oluşturarak İçİşleri Bakanlığının onayına sunmalıdır. Özel güvenlik şirketleri çalışanlarının giyeceği üniformalar Türk Silahlı Kuvvetleri, genel kolluk (polis, jandarma vs.) ve özel kolluk kuvvetlerinin (bekçi, zabıta vs.) renk, motif ve biçiminde olamaz. Yani özel güvenlik görevlileri haki yeşil, kamuflaj, lacivert, mavi, bej ve benzeri renkte üniforma giyemeyecektir. Bunun dışında özel güvenlik personeli özel güvenlik şirketi logosunu taşıyan veya bez olarak dikilmiş özel güvenlik yıldızı bulunan kep veya bere giyebilecektir. Fakat köşeli şapka, askeri kep gibi veya Türk Silahlı Kuvvetleri ile genel kolluğa benzeyen bere giyemeyecektir.
Özel güvenlik firmalarının belirleyeceği üniformalarda özel güvenlik şirketlerine ait logo, arma ve tanıtıcı isimleri bulunması gerekmektedir. Ayrıca bu logo, arma ve tanıtıcı isimlerin üniformada sadece bir kere kullanılması gerekmektedir. Kullanılan bu logolarda da Türk Silahlı Kuvvetlerinin veya genel kolluğun kullanmış olduğu çapraz kılıç, çapraz tüfek, polis yıldızı gibi semboller kullanılamaz. Aynı şekilde üniforma ve teçhizatta Türk Bayrağı, Türkiye haritası, ay yıldız, cumhurbaşkanlığı forsu gibi semboller bulunamayacaktır. Buradan anlaşılacağı üzere, kıyafet konusundaki en büyük kriter, devlet birimlerinin üniforması ile benzerlik içermemesidir.
Özel Güvenlik Şirketleri Tarafından Üniforma Satışı Yapmanın Cezası Nedir?
Özel güvenlik firmaları ilgili bakanlığa onaylattırdıkları bu kıyafet kataloğunda bulunan üniformaları ticari amaçla satamayacaklardır. Bu üniformaların satışının yapılması halinde özel güvenlik firması "amacı dışında faaliyet gösterme" suçu kapsamında değerlendirilir ve Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun 22/3. maddesine göre şirkete ait faaliyet izin belgesi iptal edilir.
Özel Güvenlik Personeli Görevi Dışında Üniforma Giyebilir Mi?
Özel güvenlik şirketleri çalışanları için firmaları adına kendilerine verilen üniformaların, görev alanı dışında giyilmeyeceğine ilişkin kanun ve yönetmelikte bir hüküm bulunmamaktadır. Mülga edilen Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanunun Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik’in 7/4 maddesinde ;
“Özel Güvenlik Teşkilatı personeli, bu Yönetmelikle tespit edilen özel kıyafetlerini ve teçhizatını görev alanları içinde giyebilir, taşıyabilir. Ancak;
- Grup nakillerinde, nakil görevinin bitimine kadar,
- Kuruluşların toplu para nakil zorunluluğu hallerinde, bu iş bitinceye kadar,
- 22/7/1981 tarih ve 2495 Sayılı Kanunun 27'nci maddesine göre Genel Zabıtanın emrine verilmesi veya aynı Kanunun 30'uncu maddesine göre "Sıkıyönetim Komutanının emrine girmesi halinde görev yaptığı sırada, resmi kıyafet ve teçhizatı görev alanları dışında da giyebilir ve taşıyabilir.”
şeklinde hüküm bulunmaktaydı. Bu maddeye göre özel güvenlik görevlileri istisnai haller hariç olmak üzere görev alanı dışında üniformalarını giyemeyeyeceklerdi. Fakat yürürlükte bulunan kanun ve yönetmelikte böyle bir hüküm bulunmamaktadır. Sadece Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun 13. Maddesinde “Özel güvenlik görevlileri görev alanı içinde ve süresince üniforma giyerler.” şeklinde bir açıklama yapılmıştır. Bu hüküm ile özel güvenlik görevlilerinin görev alanı dışında üniforma giyemeyecekleri yorumunun yapılması biraz zorlama yorum olacak ve gerçeği yansıtmayacaktır.